Διακρίσεις και βαθιά ανισότητα χαρακτηρίζουν την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρίες στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης για την εκπαίδευση 2017-18, που παρουσιάστηκε χθες στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.
Η έκθεση εκπονήθηκε από το ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και παρουσιάζει τα βασικά μεγέθη της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης καθώς και πληθυσμιακά αλλά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των ατόμων με αναπηρίες στην Ελλάδα σε σύγκριση με την Ευρώπη των 28.
Τα στοιχεία της έρευνας αφορούν την εξαετία 2010-2016, περίοδο κατά την οποία αναδείχθηκε η ανισότητα ως προς την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στην εκπαίδευση, με την έρευνα να εξετάζει επιπλέον δείκτες που αφορούν την πρόσβαση στην απασχόληση αλλά και δείκτες αναφορικά με το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης των ΑμεΑ.
Πρόωρη εγκατάλειψη
Σε ό,τι αφορά τους εκπαιδευτικούς δείκτες, προκύπτει ότι τα Ατομα με Αναπηρίες καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά στην πρόωρη εγκατάλειψη της εκπαίδευσης και κατάρτισης καθώς και υψηλές τιμές στον δείκτη NEETs (νέοι που βρίσκονται ταυτόχρονα εκτός εργασίας και εκπαίδευσης).
Συγκεκριμένα, το 42,8% των ατόμων στην Ελλάδα που έχουν -το πολύ- απολυτήριο Γυμνασίου δηλώνει περιορισμό δραστηριότητας/αναπηρία, ενώ μόλις ένας στους δέκα (12,3%) που έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση χαρακτηρίζεται άτομο με αναπηρία.
Η Ελλάδα καταγράφει ιδιαίτερα χαμηλούς δείκτες συμμετοχής τόσο στην τυπική όσο και στη μη τυπική εκπαίδευση των ΑμεΑ ηλικίας από 15 έως και 64 ετών (1,4% και 0,6% αντίστοιχα), το 2011 παρουσιάζει το έκτο υψηλότερο ποσοστό (39,2%) στην πρόωρη εγκατάλειψη από την εκπαίδευση/κατάρτιση, ενώ στον δείκτη NEETs το ποσοστό είναι 55,3%.
Ωστόσο, έχει σημασία να τονιστεί ότι τα αντίστοιχα ποσοστά της Ε.Ε. δεν είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, γεγονός το οποίο αποδεικνύει ότι μάλλον πρόκειται για ευρωπαϊκό ζήτημα και δεν αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα της κρίσης, όπως επισήμανε και ο Νίκος Παΐζης, μαθηματικός-ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, που παρουσίασε την έκθεση.
Υψηλή ανεργία
Στο πλαίσιο της έρευνας παρουσιάστηκαν επίσης δείκτες ανεργίας και απασχόλησης σύμφωνα με τους οποίους η Ελλάδα, βάσει στοιχείων του 2013, κατέχει τον υψηλότερο δείκτη ανεργίας για τα άτομα με περιορισμό/αναπηρία ηλικίας από 16 έως και 64 ετών (37,2%) και την ίδια στιγμή τον δεύτερο χαμηλότερο δείκτη απασχόλησής τους στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα (30,5%).
Τέλος, έγινε λόγος και για τους δείκτες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, με περίοδο αναφοράς την τριετία 2010-2013, όπου ο δείκτης για την Ελλάδα είναι το συντριπτικό 61,7%, αν δεν συνυπολογιστούν οι κοινωνικές παροχές που προστίθενται στο εισόδημα των ΑμεΑ και των οικογενειών τους.
«Η αναπηρία σε επίπεδο κοινωνίας είναι κομμάτι της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και όχι ανάθεμα ή κατάρα. Είναι υπόθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απαιτεί συμπράξεις και συνέργειες. Εδώ και δεκαετίες υποστηρίζουμε ότι η εκπαίδευση είναι η βάση για την εργασία και τη μείωση των ανισοτήτων. Το σύστημα παράγει φτώχεια, ανισότητες, κοινωνικό αποκλεισμό και διακρίσεις, ειδικά στους νέους με αναπηρία», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Γιάννης Βαρδακαστάνης.
Χαιρετισμό απηύθυναν στην εκδήλωση ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, ο υφυπουργός Εργασίας Νάσος Ηλιόπουλος, η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά, ο εκπρόσωπος του προέδρου της Ν.Δ. Θεόδωρος Καράογλου και ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας Θανάσης Κικινής.
Μετά το πέρας της παρουσίασης, ακολούθησε στρογγυλή τράπεζα στην οποία συμμετείχαν η υφυπουργός Παιδείας Μερόπη Τζούφη, ο υφυπουργός Εργασίας Νάσος Ηλιόπουλος, ο βουλευτής της Ν.Δ. Χρήστος Κέλλας και ο Γιώργος Μαυρωτάς, βουλευτής του Ποταμιού.
